Vlaggen
Ik vind vlaggen stom. De meeste vlaggen. Okee, sommige vlaggen. Er zijn een paar vlaggen die ik stom vind. Een vlag die ik niet stom vind is de piratenvlag aan de boomhut van mijn neefke, of de regenboogvlag. De meeste vlaggen worden gebruikt om een stuk grond af te bakenen waar andere vlaggen niks te zoeken hebben, maar dat geldt niet voor de regenboogvlag of voor mijn neefke. Mijn neefke roept misschien wel eens Ga weg dit is mijn boomhut, maar als ge winegums meehebt moogt ge uiteindelijk toch altijd binnen. Zo niet bij vlaggen die ik stom vind.
Vlaggen die ik stom vind zijn vlaggen met namen als Union Jack, Old Glory, Drapeau Tricolore, of – jawel – de Vlaamse Leeuw. Vlaggen die volstrekt arbitrair begrensde stukskes aarde aanduiden, en waarmee de bewoners van dat stukske aarde kunnen zeggen Dit is van ons. Gij hebt een andere vlag, gij hebt een ander stukske aarde, gij moet uw gemak houden als ge hier een terraske komt doen. Dat soort vlaggen. Landsvlaggen. Nationale twee‑, drie- of meerkleuren. Gekleurde lappen stof die al meegaan sinds mensenheugenis, waarvan niemand nog de oorspronkelijke ontstaansgeschiedenis kent. Stukken textiel die gewoon met de sokken en onderbroeken mee de wasmachine in gaan en die op bepaalde feestdagen over vensterbanken worden gedrapeerd. Wandtapijten. Tafellakens. Dekens. Doeken. Ik herhaal. Gekleurde lappen stof.
Soms gaat het niet eens om een bestaand stuk grond. Soms gaat het over stukken grond in de hoofden van mensen, of heimwee naar oude stukken grond, of verlangens naar een nieuw of ideologisch stuk grond. Dat noemen ze dan symbolen. De gekleurde lap stof wordt dan een symbool voor het streven naar een afbakening, of dient als bewijs voor het aanhangen van een gedachtegoed. En ofschoon het aanhangen van gedachtegoederen an sich uiteraard niet verkeerd is, vind ik het wel heel raadselachtig dat er mensen zijn die dat aanhangen gaarne willen bewijzen met een gekleurde lap stof. Al was het maar omdat zo’n lap stof volstrekt ontoereikend is voor het aantonen van de gedachtegoederen van een gemiddelde wereldburger. Als ik mijn eigen gedachtegoederen zou willen symboliseren met een gekleurde lap stof, dan zou ik aan het Tapijt van Bayeux nog niet genoeg hebben. Bovendien, mijn straat is veel te kort als ik dat dan op feestdagen uit mijn raam moet hangen.
Want serieus, wat willen die sjarels die op feestdagen een vlag uit hun raam hangen? Wat bedoelt de buurman als hij op de hoeveelste juli de nationale driekleur of die gekke magere leeuw uit de kast haalt? Dat hij trots is? Op een stuk grond? Hoe werkt dat? Hoe kunt ge trots zijn op een stuk grond? Is dat van Proficiat stuk grond, dat gij hier nog altijd ligt? Goed gedaan stuk grond, dat gij niet allang het hazepad hebt gekozen omdat die vendelzwaaiers er hier zo’n teringzooi van maken? Of is het trots omwille van de bestierders van het stuk grond? De beleidsmakers die al jarenlang uw stuk grond zo streng maar rechtvaardig besturen en zo duidelijk afbakenen dat er geen andere pipo’s de plak komen zwaaien? Kunt ge daar als burger trots over zijn? Maar bovenal: moet ge daarvoor een gekleurde lap stof uit uw raam hangen? Dat is toch raar? Dat is toch zodanig raar en vreemd en raadselachtig dat ge denkt dat ge in een stripverhaal woont? Toch?
Misschien zie ik het niet. Misschien is er wel degelijk een gedachtegoed dat ge met een gekleurde lap stof kunt bewijzen. Misschien is er wel degelijk een rijkelijk gedocumenteerde ideologie die ge kunt aantonen middels zo’n stuk textiel. En dat mensen dan zeggen Ah kijk daar hangt zo’n lap stof tegen de gevel of aan een paalke, dus die mensen denken zus en zo over dees of ’t geen. Maar zelfs als het zo werkt, dan is dat toch een treurloze en armoedige bedoening? Want dan zijt ge dus fan van een gedachtegoed dat al jarenlang bestaat, een ideologie die door heel veel mensen is voorgekauwd, een verzameling ideeën waar heel veel mensen van houden en die compleet voorbijgaat aan wie gij zijt. Want wees eerlijk, gij zijt toch veel meer dan een vlag? Uw hoofd en uw hart en uw lijf en uw leven en uw persoonlijke geschiedenis is toch ontiegelijk veel rijker en diverser dan wat er schuilgaat achter een gekleurde lap stof? Hoe groot is de kans dat wat gij denkt en voelt en verlangt en waar gij van houdt en van walgt en geil van wordt, dat die oneindige bibliotheek van persoonlijke rijkdom krek dezelfde symbolische driekleur heeft als de volstrekt eigenzinnige bibliotheek van uw buurvrouw? Bij alle heiligen van de almanak, ge komt toch niet toe met drie kleuren? Welke mierenneuker heeft dat bedacht?
Misschien maakt het alles makkelijk, zo’n vlag. Misschien wilt ge helemaal niet naar buiten treden met uw persoonlijke rijkdom en uw volstrekt eigenzinnige bibliotheek. Misschien zijt ge bang wat mensen gaan zeggen als ge uw Tapijt van Bayeux door de straat rolt. Dan is zo’n voorgekauwde vod natuurlijk handig. Daar kunt ge al uw angsten en onzekerheden achter verstoppen. Ge vindt gelijk aansluiting bij een clubke van mensen die allemaal met zo’n vlag zwaaien, en die allemaal bang zijn. Bang om hun stukske grond kwijt te spelen, bang om uitgelachen te worden, bang om niet serieus genomen te worden. Ge hoeft zelf niet meer na te denken, ge stapt mee in het ritme van uw voorgangers, en uw kleurrijke maar kwetsbare persoonlijke bibliotheek hoeft ge aan niemand te laten zien. Allemaal niet erg, allemaal menselijk, en allemaal heel makkelijk te camoufleren met een gekleurde lap stof. Maar hoe ge het ook draait of keert, het blijft camouflage. Ge blijft incognito. En ik herhaal. Het blijft een gekleurde lap stof.
Denk daar eens over na, wanneer de buurman zijn driekleur weer uit het raam hangt of wanneer ge u opeens realiseert dat het voornamelijk mannen zijn die met vlaggen zwaaien.
Denk daar eens over na, wanneer ge beleidsmakers met rode of zwarte tong uit de bek ziet kwijlen terwijl ze een ouderwetse hymne in de richting van een gekleurde lap stof staan te kwelen. Of wanneer ge politici verontwaardigd ziet miepen dat iemand ergens hun vlag van ne paal heeft gehaald.
Denk daar eens over na, waneer ge een bende pubers hun angsten en hun eenzaamheid ziet verstoppen achter een gekleurde lap stof die ze gekregen hebben van zo’n politicus. Hier manneke, ge hoeft niet bang te zijn, hier is een stoere ideologie die ik voor u heb voorgekauwd en waar ge u achter kunt verschuilen. Uw persoonlijke rijkdom is onbelangrijk, stap maar mee met ons, wij weten waarnaartoe.
Steek al uw eigenheid maar ergens in een doos.
Doe de deuren van uw unieke persoonlijke bibliotheek maar dicht, en verstop u.
Hier. Bij ons.
Achter deze muffe, eeuwenoude, heel erg belangrijke gekleurde lap stof.
