Het journaal

Ik vind het het VRT-Journaal stom. Ja ik weet het dat is zo ongeveer het­zelfde als zeggen dat ge per ongeluk in een hon­dedrol stappen stom vindt want wie vindt dat nu niet stom maar soit. Ik ben net terug van vakantie en ik moet efkes warm­draaien dus kies ik een gemak­kelijk slacht­offer voor deze rant. Take it or leave it. Ik vind het VRT-Journaal stom. Start. 

Toen ik een klein manneke was, vond ik het heel raar hoe mijn groot­moeder zaliger kon zitten zuchten en klagen als het nieuws op Brussel Vloms voorbij kwam, maar jaren later heb ik me zonder tegen­strib­belen laten inlijven bij het leger vis­wijven en zage­venten dat vanuit de luie zetel het nati­onale nieuws­bul­letin hardop van live recensies voorziet. De vol­strekt mis­plaatste volgorde van nieuw­sitems, het onge­nu­an­ceerd en ten­den­tieus becom­men­ta­riëren van com­plexe materie, het naar de mond praten van extreem-rechts en popu­lis­tisch gedach­tegoed, het fait-divers-feelgood-sfeertje alsof ik naar Iedereen Beroemd of Man Bijt Hond zit te kijken, de tenen­krom­mende aan­kon­di­gingen tus­sendoor van dat we straks nog even een kijkje gaan nemen in Oostro­zebeke bij een man die pan­fluit kan spelen op de palen van zijn schutting maar eerst het andere nieuws. Er is altijd wel iets om gillend van door de woon­kamer te rennen en jezus­gris­tus­ma­ria­jozef DIT IS TOCH KETNET NIET. 

Kent ge dat, hoe een kip haar kopke kan scheef­houden terwijl ze u bekijkt alsof ze het in Wla­di­wostok heeft horen don­deren? Dat zo’n kip lijkt te denken gij zijt echt het aller­vreemdste wezen dat ik ooit heb gezien echt waar nog efkes en ik krijg mijn kopke niet meer recht. Wel, net voordat ik op vakantie vertrok, las ik een nieuws­be­richt waarvan mijn kopke zodanig scheef ging staan dat ik een halve vakantie nodig had om alles weer recht te krijgen. Straks nemen we even een kijkje bij dat bij­zondere nieuws­be­richt, maar eerst het andere nieuws *insert sar­do­nisch lachje*. 

Ik was op vakantie in het Noorden van Nederland en ook daar was het een paar dagen zo warm dat niet alleen de mussen, maar ook de duiven, de ooi­e­vaars, de pro­ces­sie­rupsen, de wolven, de mezen­jongen, de ach­ter­ge­laten huis­dieren, de dak­pannen en Boris Johnson van het dak vielen. Er gleed een hit­tegolf door Europa, dat weet iedereen tenzij ge onder een hele koude steen hebt liggen pitten. Het steeds vaker voor­komen van dit soort hit­te­golven is een gevolg van kli­maat­ver­an­dering. Dat heb ik niet zelf bedacht, dat zeggen weten­schappers. Ge weet wel, die types die ervoor zorgen dat we er niet met zijn allen vanuit gaan dat Jahweh de twee­takt­motor heeft bedacht. Om maar te zeggen, als ge na al die hit­te­golven nog steeds een lid­kaart hebt van het mar­ginale klupke kli­maat­ont­kenners, dan zijt ge niet goed bij uw hoofd. Dat laatste kan dan ook weer een recht­streeks gevolg zijn van zo’n hit­tegolf, en dan zit ge dus voor de rest van uw over­ver­hitte leven vast in een loopke. Uit­ge­rekend vorige week ver­schenen er een stapel nieuwe weten­schap­pe­lijke ana­lyses in het tijd­schrift Nature die nog maar eens aan­tonen dat wat er momenteel met het klimaat gebeurt (a) geen andere oorzaak dan men­selijk han­delen kan hebben, en (b) fokking dra­ma­tische pro­porties aanneemt. 

Kort samen­gevat komt het hierop neer. Het klimaat is uw huis. Uw huis is al jaren aan het smeulen maar lang­zaamaan begint het nu serieus te fikken. Zo’n hit­tegolf, dat is het brand­alarm. Hoort ge het? Het klimaat gaat naar de kloten en de natuur doet heel luid van wiejuuwiejuuwiejuuwiejuu. 

Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik vind dat allemaal belang­wekkend en – jawel – nieuws­waardig. Mijn wereld, uwe wereld, onze wereld is in gevaar, en wat doen ze bij de VRT-nieuwsdienst? Ze stappen daar met z’n allen in een hele grote hon­dedrol en ver­volgens bedenken ze een item over hoe wordt schoen­smeer eigenlijk gemaakt? Is dat een rare en van de pot gerukte ver­ge­lijking? Allow me to ela­borate! Ik heb na mijn vakantie de moeite gedaan om elk zeven-uur-journaal van de afge­lopen week (19 tot 26 juli) erop na te pluizen, en dit zijn mijn con­clusies. Sta me toe om eerst alle items op te sommen waarin gesproken wordt over de hitte zelf of over klimaat-gerelateerde onderwerpen: 

• 19 juli: Bestrijding pro­ces­sierups – Waar­schu­wingsfase hit­teplan – Zwemmen in openlucht
• 21 juli: Oppomp­verbod landbouw – Branden Portugal
• 22 juli Stormloop op aircos en ven­ti­la­toren – Oppomp­verbod landbouw – Branden Portugal
• 23 juli: Aan­hou­dende hitte – Voor het eerst code rood – Werkuren vuil­nis­op­haling aan­gepast – Extra waak­zaamheid op zomerkampen
• 24 juli: Aan­hou­dende hitte – Nieuw hitterecord 
• 25 juli: Extreme hitte, opnieuw een record – Omgaan met hitte in zie­ken­huizen – Hinder hitte openbaar vervoer – Hitte in de keuken – Algemene maat­re­gelen tegen hitte 
• 26 juli: Slapen in de hitte – Vrouw over­leden door de hitte – Hit­te­pro­blemen landbouw – Branden boven de poolcirkel. 

Dan zal ik nu alle items opsommen waarin deze pro­blemen op genu­an­ceerde wijze gekaderd worden binnen de over­koe­pe­lende pro­ble­matiek van de kli­maat­ver­an­dering, of items die han­delen over wat er de komende jaren allemaal gedaan moet worden om erger te voor­komen, en wat we als brave burgers hier­om­trent van beleids­makers mogen verwachten: 

*insert zacht waaiend woes­tijn­briesje, in de verte kraait een aasgier* 

Niks, nada, nou­ga­bollen. En dan bedoel ik van die kingsize nouga die ge in toe­ris­ten­win­keltjes in Mon­té­limar kunt kopen. Onze nati­onale nieuws­dienst vertikt het om ook maar één keer fat­soen­lijke duiding te geven over het onont­koombare pro­bleem van kli­maat­ver­an­dering, terwijl hun dage­lijkse ver­slag­geving een aan­een­scha­keling is van vari­aties op jezus­gris­tus­ma­ria­jozef het is nog nooit zo warm geweest. Dat is alsof uw huis in de fik staat, het brand­alarm doet oor­ver­dovend van wie­juuwie­juuwie­juuwiejuu, en Wim De Vilder staat in uw living om te melden dat op tach­tig­jarige leeftijd de uit­vinder van het brand­alarm is over­leden. Als de wereld al niet naar de kloten zou gaan door de opwarming van het klimaat, dan wel door het geklepper van de oog­kleppen van de VRT. Als­tu­blieft zeg nog aan toe. 

De eer­lijkheid gebiedt me tot het maken van een kleine kant­te­kening. Toen Frank Deboosere op 25 juli in de studio zat om over de hitte te praten, ging het ongeveer tien seconden lang over warmere zomers in de toe­komst en dat ons klimaat aan het opwarmen is. Dat was de enige glimp van genu­an­ceerde jour­na­listiek tijdens die hele hit­tegolf. Daarna scha­kelden we gelijk weer over naar Ukkel want daar stond Hitte Van Goy­weghen (door de warmte per ongeluk ver­keerd geschreven pardon) met een came­ra­ploeg NAAST HET WEERHUISJE waar het ver­noemde hit­te­record gemeten werd start het vuurwerk scoop van het jaar elk ander nieuw­sitem dat hierna komt is plots­klaps over­bodig geworden maar­r­rrrrr het regent onder­tussen hier en daar ver­nemen wij zojuist, gaat dat voor ver­koeling zorgen Frank? 

En dan heb ik het nog niet eens over hoe die branden boven de pool­cirkel heel ver ach­teraan in het nieuws gepropt zaten, of hoe dat pro­ces­sie­rups­gedoe alleen maar gaat over hoe ge die beesten kapot moet krijgen en nooit over de gebrekkige bio­di­ver­siteit van bermen en gras­kanten waar zo’n rups wel bij vaart. Allemaal opval­lende sig­nalen van hoe wij als mens de aard­kloot mis­bruiken en mis­mees­teren, en hoe belangrijk het is dat er liever gis­teren dan vandaag dras­tische maat­re­gelen worden getroffen. En hoe belangrijk het is dat we de bood­schap van weten­schappers serieus nemen, of de wan­hoops­kreet van klimaatspijbelaars. 

En daar heb ik gelijk een mooi brugje naar dat nieuws­be­richt van voor mijn vakantie waarvan mijn kopke scheef ging staan, weet ge nog? Het was een nieuws­be­richt over een uit­gelekt verslag van de redac­tieraad van de VRT-nieuwsdienst. In dat verslag werd in eerste instantie de vraag gesteld hoe de VRT dient om te gaan met uiterst rechts en dat er daarvoor een lei­draad nodig is (ze mogen mij altijd mailen). Daaruit volgend is in het verslag het vol­gende te lezen: ‘We stellen […] vast dat de uitslag van de ver­kie­zingen en de lage inte­resse voor de kli­maat­pro­ble­matiek niet hebben aan­ge­voeld. […] We werken aan een panel […] om te kijken wat er leeft. We hebben bij­voor­beeld veel rond de kli­maat­marsen gedaan, maar te weinig de kri­tische stem aan­ge­voeld van mensen die het beu waren.’ 

I rest my fokking case.

Het was maar goed dat ik op vakantie vertrok, zodat ik deze wereld­vreemde priet­praat even kon ver­geten. Na enkele lange nachten en bos­rijke wan­de­lingen kon ik de wereld weer met geheven hoofd aan. Bovendien mag ik mij gezegend noemen dat ik in een land woon waarin beleids­makers – na afloop van de recente ver­kie­zingen – zo flink aan de slag zijn gegaan om zo snel mogelijk een nieuwe even­wichtige regering samen te stellen. Met gezwinde pas en veel posi­ti­viteit zal die nieuwe regering ver­volgens de amechtig roes­tende raad van bestuur van onze VRT van vers en pro­gressief talent voorzien. Daar­naast zal het ook niet lang meer duren voor­aleer de nieuwe ministers een reeks krachtige en voor­uit­stre­vende maat­re­gelen zullen pre­sen­teren waarmee ons land de strijd tegen de kli­maat­ver­an­dering van een vlie­gende start voorziet. En wie weet, mis­schien zal België wel het voortouw nemen op het wereld­toneel, en zullen andere landen zich aan­ge­moedigd voelen om mee te strijden. Het worden bij­zondere tijden en onze openbare omroep voor radio en tele­visie zal daar onge­twijfeld met veel nuance en jour­na­lis­tieke diepgang verslag van doen. Ik kan niet wachten!