Nu is Elvis dus kwaad op mij
Zijn er copyright-kenners in de zaal? Hier is een interessante kwestie. Het gaat over Elvis Presley, over de liefde, en vermoedelijk over songteksten. Ik zal het efkes uitleggen.
In 2014 maakte ik – puur voor de lol – deze Elvis Presley Questionnaire, zoals ik wel vaker dingen voor de lol maak. Mijn website hangt aan elkaar van dingen voor de lol, doch dit terzijde. Al zal ik u niet tegenhouden om mijn website te doorkruisen op zoek naar al die ontzettend grappige dingen die ik ooit voor de lol maakte. Het loont echt de moeite, doch dit – nogmaals – terzijde. Moment. Dit gaat de lollige kant op, ik bedoel de verkeerde. Even mijn grapjurk uittrekken.Waar was ik? Oh ja. In 2014. De Questionnaire waarvan sprake was bedoeld als een humoristische ode aan het lied Are you lonesome tonight van Elvis. Het leuke aan dat lied is namelijk dat het een opsomming is van vragen die de zanger stelt aan een geliefde. Hij vraagt of ze eenzaam is, of ze hem mist, of het leven niet saai en leeg is zonder hem, en of hij dan misschien moet terugkomen. Dat soort geneuzel. Als je al die vragen zonder muziek en met meerkeuze-invulhokjes achter elkaar zet, dan krijg je iets dat op een enquête lijkt. Ziedaar de inspiratie voor mijn olijke postertje. Ik roomde het geheel af met een verwijzing onderaan naar een ander nummer van de heer Presley – Return to sender – en klaar was Kees. Ik zwiepte het geheel vier jaar geleden online en wie weet heb ik er iemand mee aan het lachen gebracht.
Daarnaast zette ik mijn Elvis Presley Questionnaire ook in de etalage van de online winkeltjeswebsite Redbubble, waar een aantal van mijn flauwe grapjes in papieren vorm te koop is. Vorige week kreeg ik plots een mailtje van het Redbubble Content Team, en dat is waar dit verhaal over gaat. Het mailtje ging – kort samengevat – hierover:
We’re sorry, but we had to remove some of your artwork from the Redbubble marketplace because it may contain material that violates someone’s rights. We identified this material in your artwork based on guidance provided to us by the owner of those rights.
Rights holder: Elvis Presley Enterprises, Inc.
Subject matter: Elvis Presley
Affected artwork: Elvis Presley Questionnaire
Verderop in het mailtje kreeg ik aanbevelingen over wat ik verder zou kunnen ondernemen, maar veel meer dan linkjes naar FAQ-pagina’s vond ik niet. Dus mailde ik terug naar dat Content Team of ze me wat specifieke informatie zouden kunnen verschaffen over de rechten die ik geschonden zou hebben. Hun reactie was een standaard mailtje over hoe ze helaas niet kunnen uitwijden over copyright-gerelateerde zaken en dat Redbubble een hele grote en drukke site is en dat ze jammer genoeg geen tijd hebben voor meer informatie blablabla.
Als ik eerlijk ben, vind ik het niet eens zo erg, dit hele verhaal. Ik vind het als freelancer heel belangrijk om auteurs- en andere rechten te respecteren, en als zou blijken dat ik met mijn geknutsel iemands werk onrechtmatig gebruik, dan wil ik mij daar in de eerste plaats deemoedig voor verontschuldigen. Dat spreekt. Maar toch wringt het mij een beetje. Ik weet namelijk zeker dat ik – wat beeldmateriaal betreft – niks verkeerds heb gedaan. Voor elk visueel onderdeel van het postertje (beeldelementen, lettertypes) heb ik netjes betaald, of het waren rechtenvrije bestanden.
Waar het die Elvis Presley Enterprises, Inc waarschijnlijk om te doen is, zijn de songteksten van wijlen The Pelvis. Want die gebruik ik in zekere zin ongevraagd en/of zonder dat ik ervoor betaal. En nu wil ik weten hoe dat zit. Dus als gij meer weet van copyright dan ik, laat me iets weten. Ik heb niet de behoefte om hier een halszaak van te maken, maar ik ben nieuwsgierig.
Ik gebruik namelijk wel degelijk die songteksten, dat zal ik niet ontkennen. Maar ik ontken ook geenszins dat meneer Presley de eigenaar is van die teksten. Zijn naam staat in het groot bovenaan de poster. Bovendien zou je mijn werk een ode, of een humoristisch citaat kunnen noemen. Ik ging er blindelings vanuit dat dat mag, zolang ik niet doe alsof ik de tekst zelf geschreven heb, of zolang ik de Elvis Presley Enterprises geen schade berokken. Maar nu twijfel ik dus. Want ik word van het internet geflikkerd. En wel door een Groote Amerikaanse Firma die – vermoedelijk met een legertje advocaten onder de arm – de kunst der schabouwelijke overdrijving beoefent. Dat zou ook zomaar kunnen. Ik weet het dus niet.
Als gij het wel weet: vertel het mij. Alvast veel dank.
PS: De ironie van dit hele gebeuren is dat ik het oorspronkelijke werk niet meer kan tonen. Desalniettemin hoop ik dat jullie enigszins kunnen deduceren wat voor teksten er onder die zwarte balkjes zitten. En als troost heb ik ook een aangepaste versie gemaakt – zie lager – waarmee ik hopelijk niemands auteursrechten schaad.