• Wannes Daemen

Nu is Elvis dus kwaad op mij

Zijn er copyright-kenners in de zaal? Hier is een inte­res­sante kwestie. Het gaat over Elvis Presley, over de liefde, en ver­moe­delijk over song­teksten. Ik zal het efkes uitleggen.

In 2014 maakte ik – puur voor de lol – deze Elvis Presley Ques­ti­on­naire, zoals ik wel vaker dingen voor de lol maak. Mijn website hangt aan elkaar van dingen voor de lol, doch dit ter­zijde. Al zal ik u niet tegen­houden om mijn website te door­kruisen op zoek naar al die ont­zettend grappige dingen die ik ooit voor de lol maakte. Het loont echt de moeite, doch dit – nog­maals – ter­zijde. Moment. Dit gaat de lollige kant op, ik bedoel de ver­keerde. Even mijn grapjurk uittrekken.

Waar was ik? Oh ja. In 2014. De Ques­ti­on­naire waarvan sprake was bedoeld als een humo­ris­tische ode aan het lied Are you lonesome tonight van Elvis. Het leuke aan dat lied is namelijk dat het een opsomming is van vragen die de zanger stelt aan een geliefde. Hij vraagt of ze eenzaam is, of ze hem mist, of het leven niet saai en leeg is zonder hem, en of hij dan mis­schien moet terug­komen. Dat soort geneuzel. Als je al die vragen zonder muziek en met meerkeuze-invulhokjes achter elkaar zet, dan krijg je iets dat op een enquête lijkt. Ziedaar de inspi­ratie voor mijn olijke pos­tertje. Ik roomde het geheel af met een ver­wijzing onderaan naar een ander nummer van de heer Presley – Return to sender – en klaar was Kees. Ik zwiepte het geheel vier jaar geleden online en wie weet heb ik er iemand mee aan het lachen gebracht. 

Daar­naast zette ik mijn Elvis Presley Ques­ti­on­naire ook in de etalage van de online win­kel­tjes­website Red­bubble, waar een aantal van mijn flauwe grapjes in papieren vorm te koop is. Vorige week kreeg ik plots een mailtje van het Red­bubble Content Team, en dat is waar dit verhaal over gaat. Het mailtje ging – kort samen­gevat – hierover:

We’re sorry, but we had to remove some of your artwork from the Red­bubble mar­ket­place because it may contain material that vio­lates someone’s rights. We iden­tified this material in your artwork based on guidance pro­vided to us by the owner of those rights.

Rights holder: Elvis Presley Enter­prises, Inc.
Subject matter: Elvis Presley
Affected artwork: Elvis Presley Questionnaire

Ver­derop in het mailtje kreeg ik aan­be­ve­lingen over wat ik verder zou kunnen onder­nemen, maar veel meer dan linkjes naar FAQ-pagina’s vond ik niet. Dus mailde ik terug naar dat Content Team of ze me wat spe­ci­fieke infor­matie zouden kunnen ver­schaffen over de rechten die ik geschonden zou hebben. Hun reactie was een stan­daard mailtje over hoe ze helaas niet kunnen uit­wijden over copyright-gerelateerde zaken en dat Red­bubble een hele grote en drukke site is en dat ze jammer genoeg geen tijd hebben voor meer infor­matie blablabla. 

Als ik eerlijk ben, vind ik het niet eens zo erg, dit hele verhaal. Ik vind het als free­lancer heel belangrijk om auteurs- en andere rechten te res­pec­teren, en als zou blijken dat ik met mijn geknutsel iemands werk onrecht­matig gebruik, dan wil ik mij daar in de eerste plaats dee­moedig voor ver­ont­schul­digen. Dat spreekt. Maar toch wringt het mij een beetje. Ik weet namelijk zeker dat ik – wat beeld­ma­te­riaal betreft – niks ver­keerds heb gedaan. Voor elk visueel onderdeel van het pos­tertje (beeld­ele­menten, let­ter­types) heb ik netjes betaald, of het waren rech­ten­vrije bestanden. 

Waar het die Elvis Presley Enter­prises, Inc waar­schijnlijk om te doen is, zijn de song­teksten van wijlen The Pelvis. Want die gebruik ik in zekere zin onge­vraagd en/of zonder dat ik ervoor betaal. En nu wil ik weten hoe dat zit. Dus als gij meer weet van copy­right dan ik, laat me iets weten. Ik heb niet de behoefte om hier een halszaak van te maken, maar ik ben nieuwsgierig. 

Ik gebruik namelijk wel degelijk die song­teksten, dat zal ik niet ont­kennen. Maar ik ontken ook geenszins dat meneer Presley de eigenaar is van die teksten. Zijn naam staat in het groot bovenaan de poster. Bovendien zou je mijn werk een ode, of een humo­ris­tisch citaat kunnen noemen. Ik ging er blin­de­lings vanuit dat dat mag, zolang ik niet doe alsof ik de tekst zelf geschreven heb, of zolang ik de Elvis Presley Enter­prises geen schade berokken. Maar nu twijfel ik dus. Want ik word van het internet geflikkerd. En wel door een Groote Ame­ri­kaanse Firma die – ver­moe­delijk met een legertje advo­caten onder de arm – de kunst der scha­bou­we­lijke over­drijving beoefent. Dat zou ook zomaar kunnen. Ik weet het dus niet. 

Als gij het wel weet: vertel het mij. Alvast veel dank.

PS: De ironie van dit hele gebeuren is dat ik het oor­spron­ke­lijke werk niet meer kan tonen. Des­al­niet­temin hoop ik dat jullie enigszins kunnen dedu­ceren wat voor teksten er onder die zwarte balkjes zitten. En als troost heb ik ook een aan­ge­paste versie gemaakt – zie lager – waarmee ik hopelijk nie­mands auteurs­rechten schaad.

Elvis Presley Questionnaire

Elvis Presley Ques­ti­on­naire (gecen­su­reerde versie)

Elvis Presley Questionnaire

Elvis Presley Ques­ti­on­naire (aan­ge­paste en auteurs­rech­ten­vrije versie)

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *