• Wannes Daemen

Soms schieten woorden

Ik heb iets voor u. Iets schoons. Iets om het weekend mee te beginnen. Of de week. Of de lente. Of elke maand die nog komen moet. Het gaat over Marina Abramović. Dat is een Ser­vische kun­ste­nares die allerlei per­for­mances bedenkt, en ze is veel bezig met zelf­be­scha­diging en uit­putting. Dat is toch wat wiki­pedia zegt. Lees die wikipedia-pagina trouwens. Marina is een hele slimme kun­ste­nares, maar tege­lij­kertijd ook zo zot als een deur. Ik geef een voor­beeld. In Rhythm 0, één van haar werken, legde ze 72 voor­werpen op een tafel. Het publiek mocht die voor­werpen naar believen gebruiken in com­bi­natie met het lichaam van de kun­ste­nares. Sommige voor­werpen waren lief en zacht­aardig, zoals honing of een veertje. Andere voor­werpen waren agres­siever, zoals een schaar of een scalpel. Er lag ook een pistool en één kogel op tafel.

Marina had ook een lief. Een bij­zonder lief. Haar lief heette Uwe Lay­siepen (Ulay), en samen maakten ze kunst waarvan Lien Van de Kelder in haar mooie nieuwe pro­gramma Hoera cultuur! zou zeggen: ‘Morf morf wag­ahoeka hoeka brwobbe brwobbe plofpa plofpa poep­siebrol.’ Want dat is wat ik door­gaans hoor als Lien Van de Kelder iets zegt. En tussen haakjes. Als ik bij Canvas zou werken en er zou iemand tijdens een brain­storm opperen om het nieuwe cul­tuur­pro­gramma Hoera cultuur! te noemen, dan zou ik op staande voet en wild om mij heen brakend mijn ontslag indienen. Of wacht. Het is niet zomaar een cul­tuur­pro­gramma. Het is ‘een cul­tuur­pro­gramma dat breed en toe­gan­kelijk is, maar dat ook ergens over gaat’. Ah. Uiteraard. Nee, dan mag het. Want het woord Hoera wordt wel vaker gebruikt in con­texten die breed en toe­gan­kelijk zijn, maar toch ook ergens over gaan. Zoals de context van een ver­jaar­dags­feestje en meer voor­beelden kan ik nu niet zo onmid­dellijk bedenken. God­mil­jaarde toch. Geef mij een emmer.

Terzake! Marina Abramović en Ulay maakten samen kunst. Eén van hun geza­men­lijke werken heette Bre­a­thing In – Bre­a­thing Out, waarin ze elkaar meer dan een kwartier leken te zoenen. In wer­ke­lijkheid hadden ze siga­ret­ten­filters in hun neus­gaten, waardoor ze gedwongen werden elkaars adem in te ademen. Na zeventien minuten vielen ze flauw door de over­dosis kool­stof­di­oxide in hun longen.

Op zeker moment wilden de min­naars hun relatie beëin­digen, wegens ruzie, span­ningen, de hele bata­klang. Ze namen de beslissing om daar meteen maar een spi­ri­tuele reis van te maken, en dat ging als volgt. Ze gingen beiden aan één kant van de Chinese Muur staan, en wan­delden naar elkaar toe. Nadat ze elk ongeveer 2500 km gelopen hadden, ont­moetten ze elkaar in het midden. Na een laatste knuffel zagen ze elkaar nooit meer. Dat klinkt allemaal als veel gedoe en tra­gisch en hoe lang zijt ge dan aan het wan­delen en wat voor weer is het daar. Maar ik vind het ook prachtig. Ik vind het mooi en eervol en getuigen van een diep respect voor elkaar. En die laatste knuffel is onge­twijfeld de schoonste knuffel in het hele fokking uni­versum geweest. 

Maar het wordt nog schoner. Mevrouw Abramović ging gewoon verder met haar bij­zondere per­for­mances. Eentje daarvan heet The Artist Is Present. Tijdens dit werk zat Marina twee weken lang elke dag aan een tafel in het MoMA in New York, en elke toe­schouwer mocht heel even tegenover haar komen zitten, om samen een minuut stilte te delen. Voor vele toe­schouwers was het een emo­ti­onele gebeur­tenis, waarvan de onwe­zen­lijke website Marina Abramović Made Me Cry kan getuigen. Als ge door­klikt naar die website, en ge zoudt daar per ongeluk blijven plakken zonder terug naar hier te komen, dan zou ik dat niet eens zo erg vinden. Maar dan zoudt ge wel de clou van dit ver­haalke missen. En die clou komt nu.

Want wat gebeurt er tijdens The Artist Is Present? Op zeker moment, tussen al die wil­le­keurige nieuws­gierige muse­um­be­zoekers door, komt er een oude bekende tegenover Marina zitten. Het is Ulay. Het jaar is 2010 en hun laatste knuffel dateert uit 1988. Wat er dan gebeurt, kan ik niet omschrijven. Omdat het te mooi is. Ga zelf maar kijken. Ga kijken en kijk dan de rest van de week naar niks anders meer. Nee, ook niet naar Hoera cultuur!. Ga kijken en ga dan keihard uw lief knuffelen.

Ga kijken en hou verder uw mond en laat woorden tekort.

5 reacties

  1. Eddiefromohio schreef:

    Heb je de vol­ledige docu­men­taire gezien ? Wel­licht wel. Schoon was niet het eerste dat in mij opkwam… Ik was er natuurlijk ook niet bij.

  2. Eddiefromohio schreef:

    Ai. Ik heb dus mijn mond niet gehouden … omdat het gepland en gezocht was. Gekunsteld.

  3. paul luif schreef:

    Ik ken marina A uit de 70 jaren via mijn werk. Wij maakten toen foto­wanden van haar werk. Ik was toen negatief over haar zelf­mu­ti­latie, maar dit maakt veel goed. Helemaal echt !!! Prachtig !

Reageer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *