Een bespiegeling over hoerenjongen

Het is zon­dag en dan werk ik niet. Het lukt me niet altijd om dat ada­gio hoog te hou­den, maar van­daag wel. En als ik niet werk, dan blij­ven er rare din­gen ach­ter in mijn hoofd. Dan dan­sen ter­men als vlees en over­hang een vro­lij­ke hor­le­piep door­heen het arbei­ders­brein dat ik met alle moei­te van de wereld pro­beer uit te scha­ke­len. Van­daag een klei­ne bloem­le­zing uit de zon­dag­se blub­ber onder de sche­del­pan van een gra­fisch vormgever.

Let­ters zijn rare bees­ten. Hun lede­ma­ten dra­gen vreem­de namen als vlag, boog, staart en pons. De mooi­ste onder­de­len vind ik vlees en romp. De romp van een onder­kast­let­ter – oooh onder­kast is ook een mooi woord – is het stuk tus­sen stok en staart. Eigen­lijk net zoals bij uzel­ve. Uw nek is de stok, uw benen en alle even­tu­e­le aan­hang­sels vor­men de staart, en wat daar­tus­sen zit is de romp. Dat wil niet zeg­gen dat ge die blon­de stoot aan de toog kunt ver­sie­ren door de romp van haar onder­kast te bewie­ro­ken, zoiets loopt zel­den goed af.

Het vlees van een let­ter is het deel van de let­ter dat niet gedrukt wordt. Tus­sen de benen van een X zit bij­voor­beeld een beet­je onbe­druk­te wit­ruim­te, dat is het vlees van de X. De X is een open let­ter, de b is dat niet. Bij een geslo­ten let­ter spre­ken we niet van vlees, maar van pons. Wat een lol. Als ge pijn hebt aan uw pons, dan hebt ge ver­moe­de­lijk een gat in uw romp. Niet han­dig aan de toog.

Ook niet han­dig aan de toog is over­hang. Over­hang (of kerning in het engels) is het feno­meen dat let­ters dich­ter bij elkaar wor­den geplaatst wan­neer hun vorm dat toe­laat. De W en de A van mijn naam bij­voor­beeld wor­den dich­ter bij elkaar geplaatst omdat de ruim­te die deze let­ters stan­daard zou­den inne­men voor teveel ope­ning zorgt, wat een onna­tuur­lijk totaal­beeld ople­vert. Vroe­ger, toen de kabou­ters nog met de die­ren kon­den spre­ken ter­wijl ze de boek­druk­kunst uit­von­den, wer­den de meta­len let­ter­blok­skes in een druk­pers soms schuin afge­sne­den om aldus voor over­hang te zor­gen. Zo kreeg men let­ters met een hoeks­ke af. Hoek in het engels is cor­ner, van­daar kerning. Dat is ken­nis waar­mee ge een­der wel­ke blon­de stoot aan het kwij­len krijgt.

Ook prach­tig zijn typo­gra­fi­sche wees­kin­de­ren. Een wees­kind is de eer­ste regel van een ali­nea die onder­aan de vori­ge tekst­ko­lom valt. Voor een mooie blad­spie­gel is het belang­rijk om wezen te ver­mij­den, en de mees­te soft­wa­re heeft daar tegen­woor­dig aller­lei truuk­skes voor. Maar zeg nooit tegen die blon­de stoot aan de toog dat ge haar wees­kin­de­ren wel efkes zult weg­wer­ken. Dat zorgt voor euh stroe­ve gesprekken.

Het omge­keer­de van een wees­kind is een hoe­ren­jong. Een hoe­ren­jong (of wedu­we – pff) duikt op wan­neer de laat­ste regel van de onder­ste ali­nea naar de vol­gen­de kolom wipt. Pro­beer in gods­naam geen ope­nings­zin te beden­ken over hoe­ren­jon­gen die naar een vol­gen­de kolom wip­pen, want voor ge het weet kunt ge uw vlees en uw romp ach­ter het café bij elkaar gaan rapen.

Ik bedoel maar. Ik word in mijn beroep dage­lijks gecon­fron­teerd met hoe­ren­jon­gen en wees­kin­de­ren. Ik ga die blon­de stoot aan de toog wijs­ma­ken dat ik straat­hoek­wer­ker ben. Kij­ken of het werkt.

[gra­fi­sche­vorm­ge­ving]